Oorlog in de sloppenwijken van Rio

Met het oog op het WK van 2014 en de Olympische Spelen in 2016 pogen de autoriteiten van Rio de Janeiro de stad af te helpen van het drugsimago. In de afgelopen weken drongen leger en politie in een groot offensief de favela's binnen, om de drugsbendes op te rollen en dealers te arresteren.

Zie ook: Tieners berichten uit sloppenwijken Rio de Janeiro
Luister: Spanning nog steeds voelbaar in sloppenwijken Rio

Te midden van het geweld kregen drie tieners wereldfaam door vanuit de sloppenwijken te twitteren en zo de ogen en oren van de pers te worden. Voordat de invasie begon, hadden ze enkele honderden volgers op twitter. Nog geen drie dagen later had het trio er 30.000. Ik sprak met ze: René (17), Igor (15) en Gabriela (13).

Tanks en helikopters

De drie tieners zijn moe, maar ontzettend trots op hun werk. Ze zitten in hun 'kantoor' in de openlucht op het platte dak, in plaats van bukkend voor de kogels op de vloer van hun huisje. Dagenlang waren ze van de buitenwereld afgesloten. Tanks van de marine, gepantserde helikopters en zwaar geschut bepaalden het straatbeeld.

Het is nu precies een week geleden dat soldaten en special troopers van de politie de Braziliaanse vlag hesen op het hoogste punt van de Complexo do Alemão, een complex van tien sloppenwijken, waar ongeveer 100.000 mensen op elkaar gepakt wonen.

Steun

De politiek en pers in Brazilië zijn extatisch: 'Parallelle staat van de drugshandel opgerold' en 'Bewijs dat de overheid de lakens uitdeelt', luiden de krantenkoppen. In dertien van de duizend favela's staan nu politiebureaus.

"Ik geloof niet dat ze genoeg politiemensen hebben om hier permanente de bureau's te bemannen", zegt René. "Die moeten zorgen dat de drugshandelaren niet terugkomen."

Dat is moeilijk, want de drugsdealers zwaaien de scepter en hebben bovendien steun van een deel van de bevolking. Zij, en niet de overheid, zorgen voor water, afvoer en elektriciteit. Zij zorgen voor 'orde' in de wijk.

Corrupt

Gabriela is vooral bang voor de huiszoekingen die politie en leger de komende weken in elk huisje van de Alemão zullen uitvoeren. Ze is bang voor de corrupte agenten die nu al geld van bewoners hebben gestolen en hun huizen kapot hebben geslagen. Ze is ook bang voor de militairen met hun zware geschut, die niet voor politietaken getraind zijn. "Maar nog banger ben ik dat de drugsdealers straks weer terugkomen", zegt ze.

René is het niet helemaal met haar eens. Hij kent ze, de drugsdealertjes. Sommigen zaten bij hem op school. "Ze doen het omdat ze geen andere uitweg zien. Voor het geld. En omdat er hier geen banen zijn", zegt hij. "En voor de vrouwen", voegt Gabriela er aan toe.

Bekeren

Niet alle drugsdealers van Rio laten zich zo makkelijk 'bekeren'. De meesten verhuizen eenvoudig naar een andere sloppenwijk. Daar trekken ze in bij hun maatjes van dezelfde bende, zoals bijvoorbeeld het Rode Commando in de sloppenwijken van Complexo do Alemão.

Igor beaamt dat. "Ik ben wel blij dat de drugsbazen weg zijn", zegt hij. "Maar weet je, dit betekent alleen dat ze nu allemaal weer naar een andere wijk zijn gegaan."

Uniek

De tweets van René en zijn vriendjes werden wereldnieuws. Ze gaven een uniek kijkje in de belegering van de autoriteiten van Rio. Volg hier de tweets van het drietal onder de naam @vozadacomunidade.