De nacht van de schreeuw

De nacht van de schreeuw

‘Ik geef toe. Alleen al om te zien waren we een aanfluiting. Die lange Hollandse en die kleine indiaanse. Wat moesten die twee van elkaar?'

De nacht van de schreeuw is het verhaal van een bijzondere vriendchap tussen twee vrouwen.
Na het luidruchtige Italië komt Marjon van Royen terecht in het mysterieuze en zwijgzame Mexico. Ze raakt het spoor bijster in een surrealistisch labyrint van sprekende poppen, rondbuikige macho's en anonieme neuroten.
Totdat ze in één van de sloppenwijken van de stad de indiaanse kokkin Sandra Romero ontmoet. Zij wordt haar gids en vertelster op het continent. Samen binden ze de strijd aan met de duendes- de plaaggeesten die het dagelijks leven van de mensen in Latijns Amerika teiseren.
Vanuit hun 'vrolijk-bittere' dameshuis bieden ze het hoofd aan corruptie, brandstichting, ontvoering en mannen in koeienonderbroeken. Ze beleven samen de pijn, maar ook de magie van een land waar 'de gewone man altijd wordt opgegeten om wat hij niet kan verteren.'
Met haar bijzondere humor en verbeeldingskracht overbrugt Sandra steeds de verschillen in de vriendschap.
Tot de nacht van de schreeuw...

Bekijk de foto's horend bij 'De nacht van de schreeuw'

Marjon van Royen, De nacht van de schreeuw, Rainbow Pockets® Uitgeverij Maarten Muntinga bv, ISBN: 9789041707284.

Bestel dit boek bij bol.com

Lees een voorproefje van De nacht van de schreeuw. (Dit is een PDF-bestand, om dit te lezen kunt u bijvoorbeeld Adobe Reader gebruiken)

Een land dat altijd zwijgt, recensie door Noor Hellmann in NRC boeken, 26 november 2004
Gevecht tegen plaaggeesten, recensie door Nell Westerlaken in de Volkskrant, 21 januari 2005

sandra & ik

...Totdat ik Sandra ontmoette. Die uitbundig pratende indiaanse in de sloppenwijk aan de rand van de stad. Haar ondeugende ogen, de lange zwarte vlecht op haar rug...

Sandra

...Ik geef toe. Alleen al om te zien waren we een aanfluiting. Die lange Hollandse en de kleine indiaanse; haar vlecht slingerde altijd ergens ter hoogte van mijn borsten...

superman

...'In Mexico draagt zelfs de president een masker als het moet' ...

Een van de gemaskerde Supermannen van Mexico

..De Zócalo is een surrealistische mix van maskers en nationalisme. 'Dit is de grootste vlag ter wereld,' fluistert de man als de bovenmaatse lap in de nok is gehesen...

Kerk en vlag op het centrale Zócalo-plein.

canon

Cannon

huis gevonden

...En daar staat mijn droomhuis. Wit, oud, met krullende balkons en zo'n echte binnenplaats uit de boeken van Gabriel García Márquez...

Het huis

...La Roma heet de wijk. Ooit woonde hier de koloniale elite. Maar de jaren hebben de wijk van zijn oude glorie beroofd...

Een van weinige oude huizen die nog over zijn in de buurt

... Onder de gipsen versierselen hóór je ze bijna babbelen, de dolende geesten van verre voorouders...

Binnen scheve vloeren en hoge plafonds

...'De wereld van de Mexicaan heeft niets met de onze te maken,' zegt mijn eerste bezoek, de Hollandse tuinman Wim...

Wim de tuinman op visite

manolo

...Een wollig jong beest dat over de tegels slipt. Ik doop hem Manolo...

Manolo als jonge pension-kat

...Hij steekt zijn kop boven de dekens en kijkt me aan: En dan kom jij bij mij wonen poes, beloofd...

Manolo in de thinner gevallen

...Sindsdien doet hij raar. Manolo-poes thinner-poes. Te jong in de ketel gevallen...

Manolo in mijn werkkamer

...Mijn planken vloer ligt bezaaid met boeken en knipsels. Stapeltjes maken, namen leren. Manolo houdt alles van bovenaf bij...

sandra in kruitvat (1)

...'Het Kruitvat' heet de sloppenwijk waar Sandra woont...

Sandra in Het Kruitvat aan de rand van de stad [ foto: Tjarda Hoekstra ]

...Zodra er een beetje geld is wordt er een leidinkje getrokken, een muurtje gemetseld, en de tijdelijkheid wordt eeuwigheid...

Sandra is belangrijk in haar wijk [ foto: Tjarda Hoekstra ]

...Onder de half afgegraven berg van de kalkmijn liggen de hutjes van de wijk. Het witte stof waait in je ogen, knarst tussen je tanden...

Overal in de wijk is stof [ foto: Tjarda Hoekstra ]

sandra in kruitvat (2)

...De 'compañeros' noemen de mannen zich die de mensen de grond hielpen kraken, en sindsdien het Kruitvat beheersen...

Alleen al hier aan de oostkant twee miljoen mensen [ foto: Tjarda Hoekstra ]

...De comadres, de buurvrouwen, kijken duidelijk tegen Sandra op: 'Niet iedereen is zo heilig als Sandra,' zegt buurvrouw Yolanda pruilend...

Comadre Yolanda voor haar huisje [ foto: Tjarda Hoekstra ]

...'Waarom willen de comadres betalen?' 'Omdat ze bang zijn,' zegt Sandra. 'Waarvoor?' 'De compañeros natuurlijk'...

Sandra op het plein van de wijk [ foto: Tjarda Hoekstra ]

De straat van Sandra in Het Kruitvat [ foto: Tjarda Hoekstra ]

manolo verliefd

...Intussen klopt Manolo's poezenhart voor een zwart mormel met de manieren van een prinses. Prinses uit de vuilnisbak, dat wel. Fray heet ze, naar de straat waar ik haar heb gevonden...

Poes Fray Servanda Teresa de Miér [ foto: Marjon van Royen ]

Manolo op het bureau

... Een beschermende poot om zijn prinses heengeslagen verleidt hij zwarte kreng haal voor haal...

Manolo en Fray

zapata en pancho villa

... 'La tierra es de quien lo trabaja', de grond is van wie hem bewerkt is de leus waarmee Zapata zijn leger van arme indiaanse boeren aanvoerde. Het was een leus die nooit werkelijkheid werd...

Met zijn grote snor en droevige ogen kijkt Zapata me aan

...Links zit Pancho Villa, breed poserend op de vergulde troon. De oude veedief geniet zichtbaar van zijn 'paleiskraak'. Rechts Zapata, op een veel kleinere stoel. Hij kijkt wantrouwig in de camera. Ziedaar het verschil tussen de twee helden in een notendop...

Villa en Zapata in het presidentiële paleis in Mexico-Stad

'sub' marcos

...Net als Zapata gaat het Marcos om de rechten van de allerarmsten. De strijd voor de grond. 'We willen niet de macht. We willen een nieuwe wereld.' Ondertekend: 'groet uit het oerwoud en een bril toegewenst'...

Subcommandante Marcos strijdt met zijn leger van indiaanse boeren in het oerwoud van Chiapas

...Met zijn bivakmuts, zijn pijp en zijn vrolijke teksten is Marcos uitgegroeid tot een cultfiguur...

De nieuwe postcommunistische 'guerrilla-light'

zapatisten

...Zapatisten, zo noemen de indianen van het bevrijdingsleger van Subcommandante Marcos zich. Ze hebben al jaren geen schot meer heeft gelost...

Zapatistische boeren

...Gisteren kregen we een begeleid tripje naar een Zapatistisch dorp. Urenlang stofhappen in een bus. De Italianen zongen 'Bella Chiao', terwijl de Duitsers discussieerden over de Grundrisse van het Zapatisme...

Italiaanse toerist voor afbeelding Marcos en Zapata

...Eindelijk was daar het dorp. Een paar lemen hutjes met indiaanse vrouwen die die de was ophingen. We moesten wachten en nog langer wachten..

Het Zapatistische dorp

...En toen stonden ze daar, de vrouwen, op een rijtje, met de rode zapatistische zakdoeken voor hun gezicht gebonden. Ze poseerden voor de foto, terwijl uit een luidspreker een ingeblikte toespraak van Marcos klonk...

Zapatistische vrouwen poseren

...poseren nog steeds

Marcos en Zapata in het Zapatistendorp

...en poseren nog steeds

chiapas

..Chiapas heet de grond die ik ga bezoeken. Een arme deelstaat in het Zuiden van Mexico, waar de boeren in opstand zijn onder leiding van de mysterieuze 'subcomandante' Marcos...

Plein waar op 1 januari 1994 de opstand van de indianen begon

...Nauwe straatjes met smalle stoepen, waarop het de indianen hier tot zestig jaar geleden nog verboden was te lopen...

Straat in Chiapas

Kapper voor indianen

het dorp San Andrés

...De inwoners van dit dorp steunen Marcos. Veel mannen zich in het oerwoud bij de zapatisten gevoegd. 'Trieste wapens moeten spreken, als trieste woorden niet worden gehoord', staat er in zwarte letters op de muur gekalkt...

Het indiaanse dorp San Andrés

...Op een bankje voor het gemeenschapshuis zitten de traditionele gemeenschapsleiders. Ze dragen hoeden met een waterval aan gekleurde linten om de rand. Wantrouwig nemen ze de buitenstaander op...

Caciques voor gemeenschapshuis San Andrés

...'Dit is het feest om onze oorsprong te vieren,' zegt Andrés. Maar waarom kijkt hij zo boos? 'Het ergert me dat ook deze traditie door alcohol wordt geruïneerd,' zegt hij. 'Zo houden onze eigen caciques de mensen eronder.'...

Tradioneel indiaans feest in San Andrés

...Ik het suikerachtige dorpskerkje in. Het is of ik een andere wereld binnenga. Er zweeft etherische indiaanse muziek. Traag tokkelend, bijna voorwerelds. In de nissen prijken hun goden. Indiaanse Goden, verkleed als Katholieke Heiligen..

Dorpskerk van San Andrés

...Aan het eind van de middag zie ik hoe een grote groep mannen zich in de laadbak van een grijze pick-up perst. Alleen mannen. De vrouwen moeten lopen...

Einde zondagse marktdag in San Andrés

de grootgrondbezitters

...De priester laat me een rapport zien waarin staat dat rechtse doodseskaders de afgelopen maanden rond Chilón meer dan vierhonderd indianen hebben vermoord...

Graven van vermoorde landarbeiders bij Chilón (Chiapas)

...'Wij hebben niets tegen indianen,' zegt veeboer Don Hector in het eettentje in Chilón. 'Het is een goed en nederig ras. Ze worden alleen opgestookt door bepaalde leiders.' ...

Veeboer Hector in eettent El Ganadero in Chilón

...'We moeten alleen gescheiden blijven,' komt Don Alfredo tussenbeide. 'Het probleem is dat de indianen niet na kunnen denken'. Snel verandert hij van onderwerp: 'Vertel eens señorita. Hoeveel uur rijden is het eigenlijk naar Holland?'...

Don Alfonso (l) en Don Hector (r)

...De vrouw die het tentje uitbaat heet María. Een struise dame met lieve ogen. 'Het was vreselijk,' vertelt ze over die middag. 'Señor Selzer sloeg en sloeg. Ik dacht echt de indiaan dood was toen ze vertrokken'...

María en haar dochter in eethuis El Ganadero

Nanko in de favela

...Net als de andere 800 favelas van Rio wordt ook deze wijk bestuurd door een drugsbaas. In gezelschap van Nanko loop ik er rustig doorheen. Hij slaat op schouders, handen klappen tegen elkaar. 'Ach, Nanko is gewoon een van ons. Hij praat alleen een beetje raar.' Nanko praat Portugees met een Gronings accent...

Nanko van Buuren in zijn sloppenwijk Vigario Geral

...Het is een bijzonder gezicht. Die bleke Nederlander met zijn zachte stem, en die zerm stoere zwarte jongens. Hij met zijn dasje en bril aan een touwtje. Zij met hun glanzende gespierde bovenlijven. Er is iets speciaals tussen hen: alsof ze hem als een vader hebben geadopteerd...

'Eigenlijk is Nanko de echte baas van de wijk,' zegt de jongen

...Zonder goed contact met de drugsbazen kun je hier niet werken. 'Ach,' zegt Nanko. 'Zelfs de meest wrede drugsbaas heeft een menselijke kant. Vergeet niet dat zij ook gewoon jongens uit de sloppenwijk zijn'...

Ex-drugsbaas Apache geeft nu Capoeira-les in Vigario Geral

...In een wolk van zeep en schoongewaasen kleren lopen de mensen 's avonds door de wijk. Uit de huisjes komen de geuren van eten, lachende stemmen en muziek. Net een dorp. Het is bijna onwerkelijk, hoe rauwe oorlog en eerlijke vrolijkheid hier door elkaar heen lopen...

Vrolijke vader in zijn huisje in de favela

de hacienda van Selzer

...Waarom sloeg hij die indiaanse vakbondsman bijna dood? 'Sind sie Jude?' vraagt Selzer. Felle blauwe ogen in een bruin getaand gezicht. 'Nee, dan is het goed,' wuift hij...

Plantageechtpaar Selzer in hun woonplaats Chilón

...'Mevrouw Selzer drukt met haar gezondheidsschoenen stevig op het gaspedaal. 'Hier begint onze hacienda,' wijst ze. Over het pad lopen indiaanse families. Gebogen, met hun blik naar de grond wachten ze tot we passeren...

Indianen 'van' het echtpaar Selzer

...Dus deze indianen zitten gevangen? 'Het is nu oogsttijd,' ontwijkt mevrouw Selzer. Ze wijst naar de mannen, vrouwen en kinderen die met hun last de heuvel opzwoegen. Straks wordt gewogen hoeveel ze geplukt hebben.

Op de koffiehacienda van Selzer werken 600 indiaanse families

...Mevrouw Selzer strijkt haar Tirolerjurk glad. Tien pesos, ongeveer een Euro per geplukte baal. Er is ook een winkel op de plantage. 'Dus er wordt voor alles gezorgd'...

Het wegen van de koffie op hacienda Selzer

sandra trekt in

...Sandra nestelde zich in mijn grote huis met de dezelfde vanzelfsprekendheid waarmee ze het Kruitvat had bewoond. Immuun voor de luxe. Ongevoelig voor het verschil...

Ze richtte haar nieuwe kamer in met een matras op de vloer

Wendy op haar paasbest in de nieuwe kamer

...Zoals elke zondag drinken we onze ochtendkoffie op mijn bed... 'De liefde,' verzucht Sandra. 'Vertel mij wat,' zucht ik terug.

[ foto: Tjarda Hoekstra ]

ontvoering en verzoening

...Die zondagavond gebeurt het wonder: Overal mensen met vlaggen. Gejuich en geschreeuw. 'Het wordt tijd dat we onze angst verliezen,' zegt een oude man die zijn hele familie heeft meegenomen...

Overwinning linkse burgemeester Cárdenas in Mexico-Stad

...'Hij heeft Wendy ontvoerd!' Wie? 'De vader van Gabi,' zegt Sandra...

Na dagen van wanhoop vonden we Wendy terug

Apartadó

...Pas bij daglicht zie ik hoe gehavend de stad Apartadó eruit ziet. Daar een ruïne van wat tot voor kort een hotel was. De linkse guerrilla heeft het hotel opgeblazen, omdat er rechtse paramilitairen zouden logeren..

Er vielen dertien doden en meer dan vijftig gewonden

...En toch bonkt daartussen het leven, alsof het het zich van zijn gehavende decor niets aantrekt...

Apartadó

... 'Dit is Colombia,' zegt Omar. 'Al zijn we morsdood, dan zijn we nog springlevend'...

Meer levenslust dan ik Mexico ooit heb gezien

...Waar we ook komen. Overal is het trommelende, zwepende ritme van de muziek...

We dansen door de nacht tot de hemel weer licht wordt