De afzetting van Dilma Rousseff
Waarom de Brazilianen voor corruptie blijven stemmen
Het gaat lekker in Brazilië...
met de voorbereiding van een ‘veilig' en 'schoon’ WK voetbal in juni 2014.
De terreur van de Braziliaanse ‘pacificatiepolitie’
Nog altijd rollen de doodskoppen door Rio
Met fotos van Kadir van Lohuizen
De opstand van de vele bordjes
Kan deze beweging Brazilië echt veranderen?
Marjon van Royen: 'Het is een naar gevoel om niet meer gewild te zijn'
Marjon van Royen blijft trouw aan Rio
In Dit is de Dag vertelt ze over haar allermooiste radioreportage
Interview met Marjon van Royen in de Vara-gids
Dertien jaar erop voorbereid geweest. En dan gebeurt het echt, en toch eigenlijk niet.
“Sssssst”, roept haar oma. “Het is mijn commandante die praat. Kijk nou hoe mooi en gezond hij weer is. Dát is God, mijn kind. De Heer in hemel heeft ons de commandante teruggegeven.”
Yadimar haalt haar schouders op, en bewerkt haar mobieltje.
Ik kijk naar de man in het sneeuwende beeld. ‘Mooi’ lijkt me iets te veel gezegd. De president van Venezuela is zo opgeblazen als een nijlpaard. Door goede leven? Of toch door de medicijnen tegen zijn ‘genezen’ verklaarde kanker?
Twitter account
Massa’s betoveren kan hij nog steeds.
“Wie is het geluk?”, vraagt Chávez aan de rode mensenzee.
“Chááávez”, golft het antwoord.
“Wie is het heroïsche vaderland?”
“Chávez!”
“Wie is het socialisme van de 21-ste eeuw.”
“Chávez”, doet oma mee, terwijl ze probeert wat water uit de kraan te persen.
Nijdig gooit Yadimar haar mobieltje op tafel: “Het enige dat hier van de 21-ste eeuwis, dat is Chávez’ twitter-account!”
“En ook dat kan niemand ontvangen”, lacht Yadimars’ moeder.
Muur gemetseld
Yadimar is de vriendin van mijn cameraman Joe. Zoals vrijwel elke Venezolaanse familie, is ook de hare verdeeld in pro- en contra-Chávez gezinsleden. De scheiding is rabiaat, totaal, en compromisloos. Ik ken een familie die een muur in hun huisje hebben gemetseld. Omdat pro- en contra echt niet meer door één deur konden.
Yadimar is ‘contra’. Ze laat ons haar stad zien. De vuilnishopen, blackouts, lange rijen voor de ‘Bolivariaanse’ volkswinkels. “Allemaal doordat hij blind onteigent. Er vervolgens zijn eigen mensen neerplant, en dan de boel instort”, briest Yadimar.
Gigantische hoeveelheden land zijn inderdaad onteigend, om de koffie- suiker en kook olie productie op te voeren. Maar op de schappen ontbreekt koffie, suiker, olie.
Vier jaar geleden nationaliseerde Chávez ook de cement industrie, om goedkope volkswoningen te bouwen. Veel bouwputten liggen nu stil. Omdat na de nationalisatie de cement productie met bijna de helft is verminderd.
“De schuld van het Yankee imperialisme”, zegt oma.
“De schuld van Chávez”, zegt Yadimar.”Omdat hij alleen cadeautjes geeft. En dus niemand leert werken.”
Hotel met sterren
Met lood in mijn schoenen ga ik die avond terug naar mijn hotel. Ik hoop nog steeds op een paar streepjes internet, om mijn stukje naar Hilversum door te sturen. Misschien dat de hotel-telefoon het nu wél doet? En wie weet de tv weer? Zodat ook ik Chávez eeuwig pratend op vijf kanalen kan zien. En misschien ook oppositiekandidaat Capriles, op dat ene tv-kanaal dat Chávez nog niet heeft gesloten.
Het is een hotel met sterren. En het is in privé handen. Dus waarom zou de 21-ste eeuw hier niet werken? Trendy ingericht bovendien. Met i-pads op steeltjes in de zwak verlichte lobby. ”Niet aanraken, ze zijn statisch”, maant de hotel functionaris.
Lift, kamerdeur en electriciteit bedien je er met zo'n plastic kaart, in plaats van een sleutel. “Ja, klopt, hij de-magnetiseert als je hem gebruikt”, verklaart de receptioniste opgewekt. Voor haar balie staan nog minstens drie stellen geduldig op sleutel te wachten. “Ik zal u een nieuwe geven als ik hier klaar ben.”
Doorkijk-douche
En dan de kamer! Ok, lezen doen ze hier blijkbaar niet. Nergens een fatsoenlijk lamp te bekennen. De meeste doorgebrand, en de overgebleven van te laag voltage. Maar de minimaat van het kamertje wordt ruimschoots goedgemaakt door overal spiegels. En dan de douche! Helemaal uitgevoerd in doorzichtig glas. Geluk dat mijn cameraman bij Yadimar slaapt, en we deze doorkijk-douche, met doorkijk wc, niet hoeven te delen.
Voor de zoveelste keer neem ik met mijn gedemagnetiseerde sleutelkaart de trap naar lobby: “Wanneer doet de tv het weer? Komt er vandaag misschien nog internet?”
Uitgeput zit ik die avond op bed. Zouden de laksheid en inefficientie van het socialisme van Chávez inmiddels de hele maatschappij hebben aangetast?
Gesmeten
Ik zag hoe er gesmeten werd met de stenen bij uitladen voor het sociale woningproject om de hoek. Bijna de helft was gebroken.
Ik zag ook hoe een onteigend bankgebouw was verworden tot een verticale sloppenwijk. “Auto uit zevende verdieping gevallen”, berichtte de krant. Toch raar, als auto’s uit gebouwen beginnen te vallen.
Ik ga op m’n rug liggen peinzen. Nu ik zie mijn beeld weer in de spiegel aan het plafond.
Verrek, dat is het! Al die aardige stellen in lobby; de uur tarieven; de doorkijk-douche en de spiegels.
Ik ben per ongeluk in een love-hotel geboekt!
En de liefde heeft de 21-ste eeuw helemaal niet nodig.
Dus weet ik nog steeds niet hoe diep het socialisme van Chávez gaat.
Spannende verkiezingen Venezuela, Radio 1, 6 oktober 2012
'Het is leven achter tralies in Venezuela', NOS Journaal, 6 oktober 2012
Het waren spannendste verkiezingen in jaren, Radio 1, 8 oktober 2012
‘Het Mexico dat Marjon en Sandra bij elkaar beleefd hebben staat in geen enkele reisgids' De Morgen
ISBN: 9789041707284
Oorspronkelijke Nederlandse uitgave:
Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam
Uitgave als Rainbow Pocket: februari 2009
Rainbow Pocketboek nr: 508
Prijs: € 7.95
Uitgeverij Fosfor heeft Nacht van de schreeuw opnieuw uitgegeven (Juni 2015). Nu ook als E-book (ePub zonder DRM / 178.000 woorden; leestijd ca. 15 uur / eerste druk 2005). Ook verkrijgbaar via bol.com.
Omslagillustratie: Wim Hardeman