Peru: dromen over coca-lab en guerrilla-baas

Reis voorbereiden naar de ‘Vergeten Vallei’ in Peru. Om reportages over de coca daar te maken. En over de wederopgestane maoïstische guerrillabeweing Lichtend Pad.

Het betekent urenlang op google-maps turen. Verrek, staat dat dorp waar ik naartoe wil er weer net niet op. Er is ook geen weg te bekennen.

NOS Journaal: Guerrillabeweging Lichtend Pad weer terug
Luister ook naar Terreurbeweging Lichtend Pad weer opgestaan in Peru

Bellen met contacten in Peru. Ingewikkeld altijd. Want ze zijn er zo macho dat ze meestal veel moeite hebben een vrouw te woord te staan. Ook al ken ik ze al jaren.

‘Ha ha, eigenlijk is het geen echte geen weg’, heb ik eindelijk beet. Hij geeft zelfs wat tips door de krakende telefoonlijn: ‘Reis onder geen enkele omstandigheid in het donker. En als je niemand meer ziet. Stoppen en schuilen.’
‘Waarom?’
‘Want dan zijn ze weer met overvallen bezig.’

Zo’n voorbereiding betekent je hangmat luchten, en muggen-spul inslaan.
Het betekent alles lezen wat je over het gebied kan vinden. Maar het betekent vooral dromen.

Coca-bladen kauw-wedstrijd
Ik wil coca-boeren spreken. Dat moet wel lukken, toch? Heb inmiddels een afspraak met de boeren-organisaties dat ik op hun coca-festival mag komen. Ze houden er zelfs een coca-bladen-kauw-wedstrijd.
Maar ik wil ook laten zien hoe de coca groeit. Dat een boer me op zijn veldje vertelt hoe hij voor een kilo coca-bladeren drie Euro krijgt, en maar één voor een kilo koffie. Dat je coca vier keer per jaar kan oogsten, en koffie maar één.
Kan ik iemand vinden die me dat durft te vertellen?

'Basis-pasta'
En dan. Ja, dan droom ik er ook van een coca-laboratorium te zien. Zo’n houten hut-geval met tonnen en vaten waar ze de ‘basis-pasta’ in maken. Dat is de eerste ruwe bewerking, voordat de coca in gesofisticeerde laboratoria met echte chemici tot het witte poeder van de cocaïne wordt geraffineerd.

In Colombia heb ik wel eens gezien hoe ze die pasta maken. De boer beschreef me de procedure als een recept: ‘Hak de bladeren goed klein, neem een vat benzine, en meng het. Daarna voeg je cement toen, en wat natrium chloraat,  een scheut amoniak…’
De uitkomst van zijn recept had hij zelf nooit geproefd, vertelde hij.
Wist hij wel waarvoor het gebruikt werd?
‘Jawel’, zei de boer. ‘Voor pop-sterren in Amerika, zodat ze beter gaan zingen.’

Slagveld met Lichtend Pad
Maar dat was tóén. In Colombia. Nu is de ‘Vergeten Vallei’ in Peru een slagveld van drugsbaronnen, leger, politie, en sinds kort ook het weder-opgestane Lichtend Pad.

En dan begin ik pas echt te dromen. Zou het mogelijk zijn de nieuwe maoïstische guerrilleros te ontmoeten? Het idee alleen al, dat je nog steeds in Mao als ‘grote roerganger’ gelooft. Hmmm. In de jaren tachtig waren ze wel de meest bloedige guerrilla-groep die er hier ooit de kop op stak. Hele dorpen moordden ze uit. Meer dan 30.000 mensen werden het slachtoffer van hun wreedheid.
Zoekend op internet vind ik nog filmpjes uit die tijd. Zoals deze. Het lijkt meer Noord-Korea dan Latijns Amerika, deze marcherende meisjes van Lichtend Pad.

Guerrilla-baas gevangen
Ik vind ook een foto van de toenmalige ‘grote roerganger’ van Lichtend Pad: Abimael Guzmán. Dit is vlak na zijn arrestatie in 1992. De toenmalige half-dictator van Peru, Alberto Fuijimori, liet een speciale leeuwenkooi voor hem bouwen. Hij stopte de guerrillabaas in een gestreept bovenpak, en toonde zijn gekooide ‘prooi’ zo aan het het publiek.

De ‘vangst’ werd het begin van het einde van Lichtend Pad. Maar tevens van tienduizenden onschuldige boeren. In zijn ijver om het terrorisme van Lichtend Pad ‘uit te roeien’, vermoordde het leger van Fujimori nog eens 40.000 mensen.
Een ‘vuile oorlog’ waarvoor een krijsende Fujimori onlangs tot 5 jaar gevangenisstraf is veroordeeld. Luister maar naar mijn portretje.

Betálen de kippen nu
En nu is Lichtend Pad dus toch weer terug. In dezelfde ‘Vergeten Valei’ waar ik naartoe ga.
Niet voor niks financieren ze zich nu met opbrengsten van de cocaïne-handel. En daardoor schijnen ze ook veranderd te zijn: ‘Vroeger stalen ze je kippen. Nu betalen ze ervoor. In ‘narco-dollars’, vertelt een boer die ik op internet vind.

Kind-soldaatjes
Onlangs lukte het een Peruaanse journalist om bij ze te komen. Voor het eerst. Hij filmde in het kamp van de nieuwe Lichtend Pad-leider, en kwam er tot zijn verbazing kind-soldaatjes tegen. Dit radio-verslagje maakte ik erover.

En hier kun je ze zelfs zien. Kinderen van acht of negen jaar oud die roepen leuzen over ‘proletarische wereld-revolutie’, en het ‘marxisme, leninisme, maar vooral het maoïsme’…

Dromen
Dus droom ik weer. Stel toch eens dat ook de NOS lukt dit te filmen. Ik vraag rond, en bel.
Maar helaas. Deze droom gaat zeker niet door. De Peruanen hebben er 9 dagen over gedaan om met hun camera bij Lichtend Pad te komen. Lopen door de bergen, wachten op een contact, weer eindeloos lopen.
Al zou het me lukken dezelfde contacten als zij te krijgen. Zoveel dagen heb ik niet.
Helaas, helaas.