Ideoloog van de autonomie

Na meer dan 30 doden en een paar honderd gewonden, wordt in Bolivia eindelijk weer gepraat. Maar de gemoederen blijven verhit. In Santa Cruz, de hoofdstad van het autonomistische verzet, gonst het wantrouwen. ‘Die indianen willen dat straks ook onze vrouwen met zeven hoepelrokken over elkaar aan lopen’. ‘Wij zijn een ander ras, en daarom moeten we los van de indianen’. Waar komt dit gedachtengoed vandaan? Wie zijn de ideologen achter de rechtse autonomie-beweging in Bolivia?

‘Natuurlijk heb ik een geweer. Zoals iedereen hier. Een dubbelloops jachtgeweer. Daar kun je een olifant mee doodschieten. Ik heb twee van die geweren. Elk met 400 schoten. Dus kunt u nagaan hoeveel olifanten ik kan neerschieten.’

Lachend zit architect Sergio Antelo in zijn smaakvol ingerichte villa in één van de rijke buitenwijken van Santa Cruz. Zijn haren zien eruit of hij ze droogt door zijn vingers in het stopcontact te steken. Zijn kleren verfrommeld en vol vlekken. Toch is Antelo de baas van de autonomistische ‘Nación Camba‘. De radicale denktank achter de autonomiebeweging in Santa Cruz en de andere opstandige regio’s.

Hoe gaat het nu verder, meneer Antelo?
Of we krijgen een pact. Dat betekent dat president Evo Morales onze eisen inwilligt. Of we krijgen oorlog. En oorlog betekent dat we ons afscheiden. Het zal een lange oorlog worden, waarin veel bloed zal vloeien. Dus ik heb liever dat pact. Maar als wij niet worden gehoord, wordt het oorlog. Net zolang tot we een eigen staat hebben.

Heeft u wapens voor zo’n oorlog?
‘Iedereen is hier bewapend. De jacht is onderdeel van onze nationale identiteit als Camba. En de wereldmarkt van de wapens is groot. Wij zijn de rijkste regio van Bolivia. Die wapens zijn zo gekocht.’

En hoe moet het pact eruit zien?
‘Wij willen een binationale staat. Net als België. Wij zijn van oudsher een eigen natie, met een eigen volk, en een eigen cultuur. We worden nu op racistische wijze gekoloniseerd door een fascistische, totalitaire staat.’

U bent een soort ‘Vlaams Blok’, eigenlijk.
‘Dat ken ik niet goed. Ik weet wel dat België nog wat problemen heeft. Maar het gaat om het principe: wij zijn een eigen volk. En wij willen niet racistisch gediscrimineerd worden.’

Hoezo racistisch?
‘Kijk naar de nieuwe Grondwet die Morales ons wil opleggen. Daarin wordt gesproken over 36 verschillende indiaanse etnische groepen. Allemaal krijgen ze privileges. Maar wij, de Cambas, de gewone bevolking die werkt en produceert, wij zitten daar niet bij. Wij worden tot buitenstaanders gemaakt in ons eigen land. We kunnen alleen nog emigreren…of ons afscheiden.’

Maar is niet juist de indiaanse meerderheid altijd gediscrimineerd?
Nee. En ook al zou dat zo zijn, is het geen reden om illegaal een nazistische grondwet aan te nemen. Deze grondwet is erger dan Hitler. Een misdaad tegen de menselijkheid.

Waarom erger dan Hitler?
‘Voor zover ik weet had hij geen grondwet waarmee hijn de Joden vervolgde. En dit is racisme vastgelegd in wetten. Staks zet de regering nog een laboratorium neer, om ieder’s DNA te testen. Wie geen ‘puur indiaans’ DNA heeft, telt niet meer mee.’

Als u niet indiaans bent, wat bent u dan wel?
‘Wij zijn Collas. Wij zijn een volk dat speciaal voor het leven hier in het laagland geschikt is. De buitenwereld denkt vaak dat Bolivia een soort Tibet is. Maar wij horen niet bij de indiaanse Aymara- en Quechia cultuur uit het hoogland. Dat is een achterlijke, miserabele conflict-cultuur. Via binnenlands kolonialisme leggen zij hun pré-Columbiaanse cultuur nu aan ons op. Is het onze schuld dat Columbus met zijn schepen op dit continent is geland? Is het onze schuld dat wij in de 21-ste eeuw willen leven, en zijn nog niet eens in de 16-de eeuw zijn aangeland?’

Racisme speelt een grote rol bij de huidige confrontaties. Baart u dat geen zorgen?
‘Ja, daar maak ik me grote zorgen om. Je ziet dat racisme en xenofobie de boventoon gaan voeren. De regering stopt ons in een hokje: alsof wij zouden blank zouden zijn, allemaal rijk, en allemaal van Duitse of Kroatische afkomst, zoals een aantal van onze leiders. Ik vrees dat we hier in het laagland uiteindelijk een etnische schoonmaak krijgen. Dat alle indianen hier zullen moeten vertrekken. Dat vergeet Morales met zijn anti-democratische optreden.’

Is dat een dreigement?
‘Nee, een constatering.’

De omliggende landen in Zuid Amerika beschouwen juist uw beweging als een gevaar voor de democratie.
‘Ja ha ha, ze willen de ‘democratie redden’. Maar wist u dat Morales bij het refendum (van 10 augustus jl) helemaal niet heeft gewonnen? 67 procent van de stemmen had hij, zeggen ze. Maar dat hele refendum is gefraudeerd, met hulp van het Venezuela van Chávez. Wij hebben de bewijzen. Alleen al hier in Santa Cruz hebben er 150.000 mensen op Morales gestemd die nog niet eens zijn geboren. Morales heeft dus niet het recht om te zitten waar hij zit.’

Waarom is het zo erg de gasopbrengst van uw regio’s te delen met de rest van het land?
‘Omdat het gas van ons is. De gasbronnen liggen in ons grondgebied. En ons gebied, als culturele eenheid, bestaat al eeuwen langer dan de Boliviaanse staat zelf. Ze mogen blij zijn als we straks nog íéts willen afstaan.’

Waarom wordt er pas over autonomie en afscheiding gepraat sinds het gas ontdekt is?
‘Dat is niet waar. Wij strijden al meer dan 400 jaar voor decentralisatie. Daarvoor zijn doden gevallen. Er zijn veldslagen geleverd. Maar met de (eenzijdige mvr) aanname van het automie-statuut een paar maanden geleden, heeft die strijd wel zijn hoogste beslag gekregen. 85 procent van de bevolking hier stemde vóór autonomie. Over democratie gesproken.’

Hoe ziet u de autonomie, of die ‘bi-nationale staat’ voor zich?
‘Regionaal zelfbestuur. En elk orgaan van de nationale staat, komt onder curatele van de autonome regeringen. Het zal even moeilijk zijn. Het zal zelfs pijn doen. Maar zo is het nu eenmaal bij elke scheiding. Uiteindelijk wen je eraan.’