Het 'zwarte goud' of het groene woud

In de Peruaanse Amazone is het oorlog. De schokkende foto’s, gemaakt door vrijwilligers van de Belgische hulporganisatie Catapa, liegen er niet om. Een nog onbekend aantal dode indianen, omdat ze hun regenwoud willen beschermen tegen verwoesting door buitenlandse oliebedrijven. 22 dode politieagenten, omdat ze de weg wilden vrijmaken voor ‘de ontwikkeling en de rijkdom van de meerheden in Peru’, zoals president Alan García het noemt. Bos tegen olie. Milieu versus economie. Meer zwart- wit kan haast niet.

Aangekondigd bloedbad
Het was de kroniek van een aangekondigd bloedbad. Al meer dan twee maanden protesteren de 56 inheemse volken van de Peruaanse Amazone. Ze blokkeren wegen en rivieren. Omdat ze woedend zijn over een wetsdecreet van de sociaaldemocraat García. Dat decreet maakt het mogelijk grootste deel van het Peruaanse regenwoud weg te geven aan buitenlandse gas- en oliebedrijven. Die kunnen er nu vrijelijk graven en boren, zonder dat de oorspronkelijke bewoners of lokale overheden er nog iets over te zeggen hebben.

‘Nep-indianen’
García wenste niet naar de inheemse bevolking te luisteren. ‘Nep-indianen’, noemde hij ze, misleid door een ‘criminele nep-leider’. Hij doelde hiermee Alberto Pizango, de voorzitter van de bond van indianenvolken van de Peruaanse Amazone AIDESEP. De organisatie bestaat al meer dan 25 jaar en heeft 350.000 leden, in meer dan 1300 indianengemeenschappen die 16 verschillende inheemse taalgroepen vertegenwoordigen.
Vorig jaar wist deze ‘nep’-leider met zijn ‘nep’-indianen de uitvoering van het decreet nog via het parlement tegen te houden. Maar toen datzelfde parlement vrijdag besloot om García zijn zin te geven, barstte de bom.

Keel doorgesneden
De indianen waren razend. Gewapend met hun speren kwamen ze bij de blokkades opdagen. García stuurde zwaar bewapende special troopers van de politie om aan de protesten een einde te maken. Uit helikopters werden traangasgranaten gegooid. Daarna begon de politie op de demonstranten te schieten. Groepen indianen namen geweren van de politie af, en schoten terug. Ze gijzelden 38 politieagenten, waarvan er 9 werden vermoord. 
De indianen zeggen: ‘Gedood tijdens een bevrijdingsactie door hun collega’s.’
President García zegt: ‘Barbaars afgeslacht door de wilden. Met speren doorboord, en met messen de keel doorgesneden.’

Wat bezielt die indianen?
‘Het regenwoud is onze moeder’, zei een  van de indiaanse slachtoffers zaterdag. Voor de inheemse bevolking is het ondenkbaar dat hun moeder wordt ‘verkocht’ . Dat buitenlandse bedrijven erin gaan zitten boren. Wat voor president García een ‘unieke kans tot rijkdom en ontwikkeling voor de meerderheid in Peru’ is,  is voor de indianen de dood van de oermoeder. ‘Hoe kunnen wij en de wereld leven als het regenwoud wordt vernietigd?’ vroeg de indiaanse vrouw zich af.

Wereld-dilemma
Twee diametraal tegenovergestelde wereldvisies. En in het Latijns Amerikaanse continent leiden ze weer eens tot bloedvergieten. Ooit door Europa en de VS gebruikt als plundercontinent. Nu het meest vooruitgeschoven strijdperk van een wereld-dilemma:  Economische ontwikkeling, of klimaatbehoud? Het zwarte goud, of het groene woud?

…in Latijns Amerika uitgevochten
In Bolivia is er, na eeuwen van uitsluiting, voor het eerst de indiaanse meerderheid aan de macht. ‘Nationalisatie van de grondstoffen’.  Niet voor niets was dat de slogan waarmee de indiaanse cocaboer Evo Morales daar aan de macht kwam.  
In Peru is de tot vrije-markt fundamentalist gerecycelde sociaaldemocraat Alan García ervan overtuigd dat het verkopen van de bodemschatten aan buitenlandse bedrijven de enige kans is. ‘Als we zelf het geld hadden om de Amazone te exploiteren hadden we dat allang gedaan.’

Voor García geen enkele twijfel: de Amazone is er om uitgebuit te worden.
Niet voor niets gaf hij gisteren de schuld van de indianenopstand aan de die andere linkse leider van Latijns Amerika. ‘Ik kan het niet bewijzen. Maar Hugo Chávez van Venezuela zit hier achter. Hij wil niet dat ook wij olie hebben’, zei de president, en riep de noodtoestand uit. Het hele Amazonegebied is nu door hem tot ‘militaire zone’ verklaard. En alle bewoners hebben een uitgaansverbod, zodat er niet meer kan worden geprotesteerd.

Radio 1: Ernstige rellen in de jungle van Peru